درخواست شفاف سازی از مسئولین استانی و کشوری در مورد معدن طلا توسط شورای اسلامی شهر دلبران

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری دلبران، اعضای شورای اسلامی طی نامهای خواستار شفاف سازی در مورد موضوع معدن طلا و پیگیری مسائل مربوط به آن شدند.
متن نامه به شرح ذیل است :
بسم الله الرحمن الرحیم
مسئولین محترم استانی و کشور
سلامٌ علیکم
به استحضار میرساند، با عنایت به فعالیت چندین ساله معدن طلای ساریگونی و تبدیل آن به قطب تولید طلا در کشور، متأسفانه هنوز ابهاماتی زیادی در خصوص نحوه واگذاری آن، نحوه هزینهکرد حقوق معدنی توسط مسئولین مربوطه و آسیبهای زیست محیطی متأثر از استخراج و فرآوری ماده معدنی طلا در معدن مذکور وجود دارد.
سؤال اول این است که چرا با وجود گذشت بیش از 9 سال از فعالیت شرکت قزاقی در آن معدن هنوز قرارداد آنها منتشر نشده و ابهامات نحوه واگذاری این معدن همچنان باقی است؟ توان استخراج و فرآوری طلا در کشور خودمان وجود دارد این در حالی است که هماکنون 70 درصد طلای استخراجی به شرکت قزاقی میرسد!
تبصره (6) ماده (14) قانون معادن به صراحت بیان میدارد که «دولت مکلف است 15 درصد از حقوق دولتی وصولی را به اعتبارات همان استان اضافه نماید، بهطوریکه تمام اعتبار یاد شده جهت ایجاد زیرساخت و رفاه و توسعه شهرستان با اولویت بخشی که معدن در آن واقع شده، اختصاص یابد.»
بنابر اظهارات آقای دره وزمی مسئول محترم اداره صنعت و معدن استان : «از اول بهرهبرداری معدن تا پایان سال 1397 حدود 8700 کیلوگرم طلای خالص استحصال شده و در این مدت حدود 90 میلیارد تومان حقوق معدنی توسط معدن پرداخت شده است. 5 درصد درآمد معدن به صورت سالانه به عنوان حقوق معدنی به حساب خزانه دولت واریز میگردد. این معدن از سال 98 به بعد با توجه به گسترش پهنه استخراجی سالانه حدود 200 میلیارد تومان به عنوان حق معدنی پرداخت کرده است.» در اظهاراتی عجیب مسئول صمت استان مدعی شده «ساکنان روستاهای نزدیک ساریگونی انتظار دارند همه این 15 درصد در آن منطقه هزینه شود، اما دولت بر اساس ضرورتها و نیازهای موجود این هزینه را صرف بخشهای مختلف میکند و اینگونه نیست که تمام آن صرف قروه و کردستان شود.» رئیس سازمان صمت افزود: «سال 98 از همین محل روکش جاده حسنآباد، یاسوکند، احمد آباد بخش تیلکو با اعتباری بالغ بر 30 میلیارد تومان صورت گرفته و جهت آسفالت 12 کیلومتر از جاده عبدالصمدی مریوان 10 میلیارد تومان مناقصه انجام شده است.» همه این موارد در حالی است طبق آنچه در فوق اشاره شده قانون به صراحت اشاره میکند 15 درصد حق معدنی در شهرستان و با اولویت بخشی که معدن در آن واقع شده هزینه گردد. سؤال این جاست که بنا بر اظهارات فوق بایستی حداقل بالغ بر 50 میلیارد تومان از حق معدنی در بخش دلبران هزینه شود، این در حالی است سهم روستاهای اطراف معدن بسیار ناچیز و سهم شهر دلبران تقریباً صفر بوده است!
چالش اساسی فعالیت معدن طلای ساریگونی آسیبهای مختلفی است که بر سلامت مردم، محیط زیست و زیستبوم منطقه تحمیل نموده است.
در گزارش اکتشافی این معدن آمده است:« در سال 1999 میلادی شرکت انگلیسی ریوتینتو متوجه گزارشهایی در مورد وجود رگههای سولفیدی آرسنیک و استیبنیت شد که همراه با آلتراسیون هیدروترمال مهمی از سنگهای ولکانیکی نیمه عمیق بود . جستجوهای ماهوارهای متعدد نشان داده است ، سیستم آلتراسیون کانی سازی شامل دو بخش عمده است: ساریگونی و آق داغ»
هماهنگونه که در این گزارش اشاره شده رگههای سولفیدی آرسنیک به صورت غالب در منطقه وجود دارد که در حالت عادی تأثیری چندانی بر محیط زیست و آب زیرزمینی ندارد. (گزارشهای دورهای اداره آبفا این موضوع را بهخوبی نشان میدهد) با انجمن عملیات اکتشاف (مغزه گیری از اعماق زیاد) و بهخصوص عملیات استخراج که به وسیله آتشباری صورت میگیرد، آرسنیک موجود در منطقه پودر شده و با آب زیرزمینی مخلوط گشته و آن را آلوده میسازد. با توجه به انجام آزمایشات متعدد روی آب زیرزمینی در بخش دلبران (آب آشامیدنی، کشاورزی و …) این موضوع کاملاً تأیید شده است و با توجه به فرآیند سخت تصفیه آرسنیک در حال حاضر بهناچار آب شهر دلبران از روستای خریله تأمین میشود.
آلودگی آب زیرزمینی علاوه بر تأثیر مستقیم بر سلامت مردم، بر محصولات کشاورزی و احشام موجود در منطقه نیز تأثیرگذار بوده است بهطوری که شهر دلبران بهعنوان قطب تولید انگور در استان به دلیل شائبه آلوده بودن محصولاتش به آرسنیک با مشکلات گوناگونی مواجه شده است.
باوجود همه موارد فوق تاکنون محیطزیست بهصورت شفاف در رابطه با آسیبهای مختلفی که از فعالیت این معدن بر منطقه مترتب شده، اظهارنظر نکرده است هرچند که در اظهاراتی میزان سرب و جیوه موجود در منطقه را بیشتر از حد مجاز اعلام نموده است!
آلودگی ذرههای آرسنیک که در اثر انفجار در منطقه پخش میشود، مستقیماً سلامت جانی مردم را دچار مخاطره نموده است بهطوری که از ابتدای فعالیت معدن تاکنون بالغ بر 10 نفر از مردم روستای داشکسن در اثر سرطان جان خود را از دست دادهاند!
نکته مهم دیگر در مورد آسیب زیستمحیطی این معدن این است که فرآوری طلا از طریق هیپلیچینگ و به کمک فرآیند «سیانوریزاسیون» صورت گیرد. پس از جداسازی طلا بهوسیله سیانور، مواد اضافی شیمیایی (که برای جداسازی طلا مورد استفاده قرار گرفته) شامل سیانور به دمپ باطله میرود. چنانچه به اذعان مسئولین هیچ نشتی در دمپ مذکور نباشد! تبخیر سطحی، وقوع پدیدههایی از قبیل زلزله و سیل سبب گسترش سیانور در محیط خواهد شد که آسیبهای جبرانناپذیری در پی خواهد داشت. بنا بر اذعان مردم منطقه اکثراً پرندگان و جانوران اطراف دمپ باطله تلف شدهاند!
موارد اشاره شده در فوق مصداق بارز تضییع حقالناس عمومی میباشد، لذا از همه مسئولین کشوری و استانی تقاضامندیم که جهت احقاق حق ما مردم بخش دلبران مساعدت عاجل مبذول فرمایند.
«و من الله التوفیق »
شواری اسلامی شهر دلبران
پایگاه اطلاع رسانی شهرداری دلبران